Likopen;
Sebze ve meyvelerde doğal alarak bulunan karoten familyasına ait bir pigmenttir. Likopen güçlü bir antioksidandır ve vücudumuz tarafından üretilmeyip çeşitli besinlerle vücuda alınır. Başlıca likopen kaynağı domates olup ayrıca kırmızı biber, tropikal meyveler, karpuz ve kırmızı greyfurt gibi meyve ve sebzeler de likopen kaynaklarındandır. Araştırmalara bakıldığında likopen yoğunlukla ketçap, salça gibi işlenmiş domates ve kırmızı biber türevlerinde yoğunlukla bulunmaktadır.
Araştırmalar likopenin proseslerle; sos, salça, ve ketçap şekline getirilmesinin vücut tarafından emilimini kolaylaştırdığını göstermiştir. Taze meyvede likopen meyvenin dokularıyla bağlı olduğu için sadece kısmen emilir. Prosesler sonucu meyvenin sindirim için yüzey alanı arttığından dolayı daha çok biyoyarar sağlar. Likopenin emilimini arttırmak için proseslerde kullanılan sıcaklık likopenin kimyasal yapısını büyük oranda değiştirebilir. Likopen yağda çözünebilir (A,D,E vitaminleriyle beta karoten gibi) bu yüzden yağla birlikte tüketilmesi emilimini arttırır. Her ne kadar likopen ilave olarak alınabilir formlarda bulunsa da, likopenin meyve bünyesinde alınması onu daha etkili kılar.
Ürün |
Likopen (mg /100 g) |
Servis Miktarı |
Likopen (mg /servis) |
Domates Suyu |
9.5 |
250 mL |
25.0 |
Ketçap |
15.9 |
15 mL |
2.7 |
Spagetti Sosu |
21.9 |
125 mL |
28.1 |
Domates Salçası |
42.2 |
30 mL |
13.8 |
Domates Çorbası (Yoğunlaştırılmış) |
7.2 |
250 mL Hazır |
9.7 |
Domates Sosu |
14.1 |
60 mL |
8.9 |
Kırmızı Biber Sosu |
19.5 |
30 mL |
6.7 |
Deniz Mahsulleri Sosu |
17.0 |
30 mL |
5.9 |
Karpuz |
4.0 |
368 (1 Dilim = 25x2 cm) |
14.7 |
Greyfurt |
4.0 |
123 g (1/2) |
4.9 |
Çiğ Domates |
3.0 |
123 g (1 Orta) |
3.7 |
Likopenin faydaları;
Likopen; büyük bir antioksidan kaynağı olup, zarar görmüş hücreleri onarmaktadır. Böylece çeşitli kanserleri önleyebileceği görülmektedir. Araştırmalara göre; prostat kanseri, sindirim sistemi, rahim kanseri, meme kanseri, mide kanseri ve akciğer kanserini engelleyebilmektedir. Ayrıca kadınlarda kalp ve damar hastalığını koruyucu etkiye sahiptir.
Kandaki kolesterol oranının düşmesine yardımcıdır. Toronto Üniversitesi'nin yaptığı bir araştırmaya göre likopen; LDL kolesterolün oksidasyonunu baskılayarak koroner kalp hastalığı riskini azaltmaktadır.
Likopen akciğerdeki iltihaplanmayı onarıp, astım riskini azaltmaktadır. Günde 1 porsiyon ve daha fazla domates ve türevlerini tüketmek prostat kanserini önleyici etkiye sahiptir.
Kan basıncını düşürücü etkiye sahiptir ayrıca likopen; cildin oksijeni daha iyi ve etkili kullanmasını sağlar.
Ayrıca likopen; sıcak veya soğuk ortamlarda saklanabilmektedir. Sıcak ortamda kimyasal yapısında herhangi bir bozulma gözlenmemiştir. Ayrıca domates piştikçe likopen oranı artmaktadır ve zeytinyağı ile birlikte yenildiğinde vücut tarafından daha iyi sindirilmektedir.
Kadınların Güzellik Sırrı: Likopen
Ciltte doğal bronzlaşma sağlayıp, gerginlik, parlaklık ve canlılık sağlayan likopenin güzelliğe katkısı yeni değil aslında, yıllar öncesine kadar dayanmaktadır. Hatta öyle ki; Balaton Gölü kıyısında yaşayan domates yetiştiricisi Macar kadınlarının pişmiş domates eriyiklerini yüzlerine sürerek güneşten korundukları, geceleri kullandıkları domatesli kremlerle ileri yaşlarda bile genç görünmeyi başardıkları biliniyor.